Bill George là giáo sư về khoa học lãnh đạo của Đại học Harvard, đồng thời là nguyên CEO của một trong những tập đoàn tốt nhất nước Mỹ – Medtronic. Ông là người khởi xướng mô hình/khái niệm lãnh đạo mới, mang tên “Lãnh đạo đích thực / Authentic leaders”. Đây là một bài viết của ông giúp đem lại cái nhìn sâu sắc về khái niệm này, đồng thời vạch ra con đường giúp các nhà lãnh đạo trở nên hiệu quả hơn.
Hầu hết các công ty hàng đầu trên thế giới đang tập trung vào phát triển đội ngũ theo hướng “lãnh đạo đích thực” (authentic leaders). Tại Trường Kinh doanh Harvard, các khóa đào tạo về phát triển “lãnh đạo đích thực” đều có lượt đăng ký tham dự vượt xa dự đoán và tiếp tục tăng lên hàng năm. Như trong tờ Harvard Business Review số ra tháng 1, 2015 từng công bố: “Tính đích thực (authenticity) đã trở thành tiêu chuẩn vàng cho lãnh đạo.”
Năm 2003, trong cuốn sách “Lãnh đạo đích thực / Authentic Leadership” của tác giả Bill George đã đề xuất một khái niệm lãnh đạo mới, nhấn mạnh rằng điều quan trọng nhất đối với lãnh đạo là “tính đích thực” (authenticity), nghĩa là “hãy là chính bạn, hãy là con người đúng như bạn được sinh ra.” Nói cách khác, việc phát triển lãnh đạo phải dựa trên cá tính (character) của mỗi người chứ không đơn thuần là xây dựng một phong cách hay sự thu hút bề ngoài.
Đây là điều mà hầu hết các tài liệu về lãnh đạo không nói đến. Điều này đã thách thức các mô hình lãnh đạo từng có trong quá khứ, bao gồm cả “great man theory” (mô hình cho rằng khả năng lãnh đạo là do tố chất bẩm sinh), hay “competency-based leadership models” (mô hình lãnh đạo dựa trên năng lực). Những thế hệ kinh doanh trước thường dồn nhiều sức để quảng bá hình ảnh bản thân như một nhà lãnh đạo, hơn là nhận lãnh trách nhiệm hoàn thành các công việc mang tính chuyển đổi nhằm liên tục phát triển bản thân – điều mà một nhà lãnh đạo đích thực cần có.
CON ĐƯỜNG NÀO ĐỂ TRỞ THÀNH NHÀ LÃNH ĐẠO ĐÍCH THỰC?
Tác giả Bill George cùng đồng nghiệp đã thực hiện phỏng vấn chuyên sâu 172 nhà lãnh đạo đích thực. Nghiên cứu này đã làm nổi bật vai trò trọng yếu của sự tự nhận thức (self-awareness) trong phát triển lãnh đạo. Dưới đây là một số gợi ý giúp mọi người có sự thấu hiểu sâu sắc hơn về chính mình để trở thành nhà lãnh đạo đích thực:
- Khám phá câu chuyện cuộc đời và cách vượt qua thử thách để thấu hiểu chính mình. Lakshmi Ramarajan – một đồng nghiệp của tác giả Bill George tại Trường Đại học Harvard đã cho rằng quá trình học tập, trưởng thành và phát triển có bản chất là quá trình nhận thức, hiểu và hành động. Trong quá trình khám phá câu chuyện cuộc sống và những thử thách gặp phải, họ sẽ có sự thấu hiểu sâu sắc hơn về chính mình và tăng sự hài lòng khi trở nên “đích thực” (authentic). Đây là một hành trình trọn đời vì chúng ta luôn có thể khám phá ra những khía cạnh mới, giống như việc bóc từng lớp vỏ của một củ hành tây. Khi nhà lãnh đạo đã tìm được sự “đích thực” của bản thân, họ sẽ có được sự tự tin và khả năng phục hồi mạnh mẽ khi đối mặt với khó khăn.
- Dành thời gian để cải thiện khả năng tự nhận thức. Tự vấn và thực hành nội tâm bằng cách dành thời gian để thoát khỏi cơn lốc bận rộn, tắt mọi thiết bị điện tử, và soi chiếu vào những điều quan trọng nhất đối với bản thân. Phương pháp này trở nên phổ biến nhanh chóng dưới nhiều hình thức như thiền định, cầu nguyện, đi bộ đường dài để thanh lọc tâm trí, hoặc đơn giản là ngồi yên lặng và tự soi chiếu. Ở đây, chìa khóa là gác lại mối bận tâm về công việc, các tin tức hay sự xao nhãng từ điện thoại để dành một khoảng thời gian chất lượng khám phá nội tâm. Theo cách này, những việc khẩn cấp sẽ nhường đường cho các mục tiêu quan trọng nhất, và nhà lãnh đạo sẽ nhìn nhận, xem xét lại cách sống, cách gắn kết với thế giới xung quanh của bản thân.
- Tìm kiếm những phản hồi trung thực về bản thân và về cách lãnh đạo của mình từ bạn bè, đồng nghiệp các cấp. Một trong những điều khó khăn nhất đối với lãnh đạo là hiểu được mọi người đang nhìn nhận họ như thế nào, thường thì điều này rất khác với cách mà họ mong muốn được nhìn nhận. Để có sự thấu suốt này, nhà lãnh đạo đích thực cần có những phản hồi chân thành, rõ ràng, thẳng thắn từ những người đáng tin cậy. Còn nếu nhà lãnh đạo chỉ thích vây quanh bằng những lời có cánh tốt đẹp thay vì những cảnh báo nghiêm khắc sẽ càng có nguy cơ lạc lối. Các nhà lãnh đạo cũng có thể lấy phản hồi thông qua các đánh giá 360 độ từ đồng nghiệp các cấp. Những nhận xét mang tính định tính được chia sẻ trong bảng đánh giá 360 độ có thể đem lại nguồn lợi lớn nếu nhà lãnh đạo tận tâm ghi nhận và cố gắng thay đổi để hoàn thiện bản thân.
- Hiểu rõ mục đích lãnh đạo. Nhà lãnh đạo có thể gắn kết đội ngũ thông qua một mục đích chung, kết hợp tài năng độc đáo của từng thành viên để kiến tạo nên những ảnh hưởng tích cực. Điều này quan trọng hơn nhiều so với việc chỉ dồn sức đạt được các thước đo về tiền bạc, danh vọng và quyền lực. Cần hiểu nguyên tắc rằng, một khi có thể tạo ra ảnh hưởng tích cực đến các bên liên quan, thì những thành công trên cũng sẽ đạt được một cách bền vững.
- Thành thạo việc điều chỉnh phong cách lãnh đạo phù hợp với từng đối tượng, tình huống và sự sẵn sàng chấp nhận những cách tiếp cận khác nhau của đồng đội. Có những thời điểm nhà lãnh đạo phải đưa ra các quyết định khó khăn và những phản hồi quyết liệt - những điều chắc chắc sẽ làm mất lòng người khác. Và cũng có những lúc nhà lãnh đạo phải là người dẫn dắt, khơi gợi cảm hứng và kiến tạo sự đồng thuận. Sự linh hoạt này không hề đối lập với tính đích thực một khi chúng đều đến từ sự chân thành và nhất quán với tính cách của nhà lãnh đạo. Theo nghĩa này, phong cách lãnh đạo sẽ trở thành một biểu hiện bên ngoài của "tính đích thực" (authenticity). Khi nhà lãnh đạo có được kinh nghiệm và phát triển khả năng tự nhận thức, họ sẽ trở nên khéo léo hơn trong việc điều chỉnh các phong cách phù hợp mà không ảnh hưởng đến tính cách cá nhân.
Các đồng nghiệp của tác giả Bill George tại Trường Kinh doanh Harvard đang dấn thân trên con đường trở thành “nhà lãnh đạo đích thực” bằng cách tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống, những giá trị cốt lõi, và đi từ việc lập mục tiêu đến tạo ra ảnh hưởng. Đây là khu vực màu mỡ cho các nhà nghiên cứu và chuyên gia lãnh đạo tiếp tục khai thác.
Thay vì tiếp tục tạo ra những giả định sai lầm về khái niệm lãnh đạo đích thực, chúng ta cần tập trung tìm ra cách để giúp họ trở nên “đích thực” hơn, mang đến cho họ những công cụ hữu ích để thực hành. Bằng cách đó, các nhà lãnh đạo đích thực sẽ góp phần tạo ra ngày càng nhiều thay đổi tích cực đến cuộc sống của những người mà họ phục vụ.
Nguồn: Bill George,Tạp chí Harvard Business School Working Knowledge (HBSWK)
