Giám đốc điều hành là gì? Vai trò, chức năng và mô tả công việc

Việt Nam hiện đang rất thiếu các giám đốc điều hành chuyên nghiệp, một trong những nguyên nhân chính là nhiều người vẫn chưa có những hình dung cụ thể về vai trò, nhiệm vụ và kỹ năng cần có của “nhân vật” này để phấn đấu đạt đến. 

Giám đốc điều hành là gì?

Giám đốc điều hành (CEO) là người phụ trách điều hành doanh nghiệp theo mục tiêu, tầm nhìn sứ mệnh, giá trị cốt lõi và văn hóa doanh nghiệp. CEO là người chịu trách nhiệm các quyết định chiến lược để đạt kết quả kinh doanh và tăng trưởng, tên tiếng Anh là Chief Executive Officer.

Vị trí cấp cao này đòi hỏi giám đốc điều hành phải chịu trách nhiệm về những thăng trầm, thành bại của doanh nghiệp, vạch ra những định hướng đúng đắn để dẫn dắt tổ chức. Có thể thấy rằng, họ chính là trung gian kết nối giữa HĐQT và tất cả các hoạt động kinh doanh, sản xuất của doanh nghiệp. Giám đốc điều hành cũng đóng vai trò làm gương mặt đại diện cho doanh nghiệp trong các hoạt động truyền thông, đối ngoại.

Một CEO cần phải sở hữu những kỹ năng và kiến thức sâu rộng, sự nhạy bén trong lãnh đạo cùng niềm đam mê vô song đối với tổ chức và con người của tổ chức.

Vai trò chức năng của Giám đốc điều hành

Vai trò chức năng của giám đốc điều hành có thể thay đổi tùy thuộc vào quy mô, văn hóa, cấu trúc và sản phẩm của công ty. Nhìn chung, vai trò của một CEO sẽ bao gồm:

• Dẫn dắt hướng đi của doanh nghiệp, xác định phương hướng, truyền đạt tầm nhìn và cảm hứng cho tổ chức có những thay đổi cần thiết để hướng tới tương lai.
• Thực hiện chiến lược, giám sát hoạt động, đánh giá tiến độ để đáp ứng kỳ vọng, cải thiện tăng trưởng tài chính cho doanh nghiệp.
• Xem xét các cơ hội, tìm cách nâng cao giá trị của cổ đông. Khám phá và đám phán các thương vụ mua lại nhằm thúc đẩy giá trị cho doanh nghiệp. 
• CEO nhận báo cáo từ các phòng ban để dự báo chi phí trong tương lai và nắm bắt được tình hình tài chính thực tế của doanh nghiệp. 
• Tham gia vào các sự kiện liên quan đến ngành để nâng cao năng lực lãnh đạo của CEO, danh tiếng và tiềm năng thành công cho công ty.

Mô tả công việc của giám đốc điều hành

1. Hoạch định chiến lược
2. Quản trị hoạt động của doanh nghiệp
3. Quản lý mảng kinh doanh - Marketing
4. Công tác tài chính
5. Nhân sự
6. Kiểm soát các vấn đề nội bộ
7. Đo lường, đánh giá, báo cáo

Hoạch định chiến lược

Công việc của giám đốc điều hành đầu tiên rất quan trọng trong việc xác định và hoạch định chiến lược tổng thể cho doanh nghiệp:

• Mục tiêu của doanh nghiệp: Giám đốc điều hành phải xác định mục tiêu cụ thể mà doanh nghiệp muốn đạt được trong tương lai gần và xa. Các mục tiêu này cần được đặt ra một cách rõ ràng, cụ thể và có thể đo lường được.

• Giá trị cốt lõi của doanh nghiệp: Xác định và thiết lập các giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, đây là những nguyên tắc và tiêu chuẩn mà doanh nghiệp sẽ tuân thủ và áp dụng trong mọi hoạt động kinh doanh.

• Tầm nhìn và sứ mệnh: CEO phải xác định tầm nhìn dài hạn cho doanh nghiệp và định rõ sứ mệnh của nó. Tầm nhìn là hình ảnh về tương lai mà doanh nghiệp muốn đạt được, trong khi sứ mệnh là mục đích tồn tại và giá trị mà doanh nghiệp mang đến cho khách hàng và xã hội.

• Văn hóa doanh nghiệp: Giám đốc điều hành cần tạo ra và duy trì một văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ. Điều này bao gồm việc xác định các giá trị và quy tắc ứng xử, xây dựng môi trường làm việc tích cực và khuyến khích sự sáng tạo và phát triển cá nhân trong công ty.

• Quản trị chiến lược:

  • Chiến lược kinh doanh: Xây dựng và triển khai chiến lược kinh doanh tổng thể cho doanh nghiệp, bao gồm phân tích thị trường, xác định vị trí cạnh tranh và lập kế hoạch tài chính.

  • Chiến lược marketing: Định hình chiến lược marketing để quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp, thu hút khách hàng và tạo dựng thương hiệu mạnh mẽ.

  • Chiến lược sản phẩm: Xác định chiến lược phát triển sản phẩm, bao gồm việc nghiên cứu và phân tích nhu cầu thị trường, xác định tính năng và lợi ích của sản phẩm, và quản lý quy trình phát triển sản phẩm.

  • Chiến lược phân phối: Xác định chiến lược phân phối để đảm bảo sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp được phân phối đến khách hàng một cách hiệu quả và kịp thời.

Những nhiệm vụ này giúp Giám đốc điều hành đầu tiên xây dựng nền tảng chiến lược vững chắc và định hướng cho sự phát triển của doanh nghiệp. Để làm được điều này, CEO cần phối hợp, điều hành với các phòng ban thống nhất mục tiêu, chỉ tiêu cho từng bộ phận. CEO đồng thời cũng chủ động đề xuất các biện pháp hữu ích, quản lý và nâng cao hiệu suất cho công ty.

Quản trị hoạt động của doanh nghiệp

Giám đốc điều hành có nhiệm vụ quản trị hoạt động của từng phòng ban, bộ phận. Công việc này nhằm giúp CEO điều phối nguồn lực để đạt được tối ưu các mục tiêu.

Để đạt được kết quả tốt, CEO cần xây dựng cách thức quản trị doanh nghiệp và quy trình giám sát phù hợp nhằm đối phó với những vấn đề không mong muốn phát sinh.

Quản lý mảng kinh doanh - Marketing

Giám đốc điều hành cần quản lý mảng kinh doanh - Marketing của tổ chức

Đối với hoạt động kinh doanh:

• Vạch ra phương hướng phát triển các kênh bán hàng cho doanh nghiệp.
• Thiết lập, mở rộng và duy trì mối quan hệ đối nội, đối ngoại cần thiết để thúc đẩy quá trình kinh doanh.

Đối với hoạt động Marketing:

• Tham gia lên kế hoạch, các mục tiêu Marketing ngắn và dài hạn cho doanh nghiệp, thực hiện giám sát và đánh giá định kỳ các kênh đã triển khai.
• Chỉ đạo và thực hiện kế hoạch Marketing nhằm đẩy mạnh thương hiệu, nâng cao vị thế doanh nghiệp trên thị trường. 
• Chịu trách nhiệm cuối cùng về lợi nhuận, sự tăng trưởng, phát triển của doanh nghiệp.

Công tác tài chính

CEO cần nắm kiến thức tổng quan về quản trị tài chính để phân tích và xây dựng ngân sách, chi phí hợp lý cho các hoạt động, giám sát và đánh giá xem chi phí đó có hợp lý không để đề xuất các phương án giải quyết phù hợp.

Nhân sự

Về quản trị nhân sự, CEO có thể thu hút nhân tài về cho tổ chức, việc này góp phần xây dựng nên một nguồn nhân lực tiềm năng. CEO có thể không phải là người trực tiếp tuyển dụng nhân sự, nhưng cần nắm bắt và chịu trách nhiệm phê duyệt các vấn đề liên quan đến nhân sự như đào tạo, mức lương, khen thưởng,…

Kiểm soát các vấn đề nội bộ

CEO theo dõi các hoạt động trong công ty, tổ chức và xây dựng hệ thống nguồn nhân lực cốt lõi để thực hiện kiểm soát nội bộ.

Đo lường, đánh giá, báo cáo

Giám đốc điều hành cần đo lường, đánh giá và thực hiện báo cáo các nhiệm vụ chi tiết theo tuần, tháng, quý với Ban điều hành theo quy định của công ty. Bản mô tả công việc chuẩn cần trích dẫn và phải phụ thuộc vào bản chức năng nhiệm vụ của mỗi phòng ban liên quan.

>> Tham khảo chương trình đào tạo "Triển khai OKR & KPI" do Học Viện Quản Lý PACE thiết kế, biên soạn và triển khai.

Quyền hạn của giám đốc điều hành trong doanh nghiệp

Quyền hạn của giám đốc điều hành sẽ khác nhau tùy thuộc vào quy mô và cấu trúc của tổ chức, cũng như các trách nhiệm cụ thể được nêu trong mô tả công việc và quy định của công ty.

CEO là vị trí quản lý cấp cao nhất trong hoạt động công ty, họ có quyền hạn quyết định các vấn đề liên quan đến công việc kinh doanh hằng ngày, đầu tư, quản lý nhân sự, cố vấn cho chủ doanh nghiệp (chủ tịch)...

Đồng thời, giám đốc điều hành cũng có quyền quyết định tuyển dụng hoặc thay đổi vị trí công tác đối với nhân viên dưới quyền, không thuộc thẩm quyền của Hội đồng quản trị.

Trách nhiệm của giám đốc điều hành

Giám đốc điều hành đại điện cho bộ mặt của doanh nghiệp, họ cũng là người quyết định tương lai cho tổ chức. Mỗi doanh nghiệp có một quy mô và cách thức hoạt động khác nhau, nhưng nhìn chung, trách nhiệm của CEO sẽ bao gồm:

Xác định chiến lược dài hạn

Nếu chỉ đưa ra các chiến lược chung chung, không rõ ràng, đội ngũ nhân sự sẽ không xác định được mục tiêu và trách nhiệm của họ. Do đó, việc xác định chiến lược dài hạn là trách nhiệm quan trọng nhất của giám đốc điều hành.

CEO cần hệ thống lại tầm nhìn, phát triển chiến lược một cách nhất quán, truyền đạt cụ thể, chi tiết để đội ngũ nhân viên hiểu rõ và làm theo.

Làm gương cho nhân viên

CEO là tấm gương để các nhân viên noi theo trong doanh nghiệp. Do đó, hành động, lời nói, phong thái làm việc, lối sống cần được duy trì đúng chuẩn mực. Nói cách khác, họ phải trở thành người mà họ muốn thấy được ở nhân viên của mình.

Chịu trách nhiệm về kết quả

Hiệu suất, kết quả chính là bằng chứng rõ ràng nhất về khả năng lãnh đạo của một giám đốc điều hành. Do đó, việc chịu mọi trách nhiệm trong kinh doanh, hoạt động là lẽ đương nhiên với vị trí CEO.

Họ cần kiểm soát hiệu quả các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đảm bảo truyền đạt rõ ràng các mục tiêu, phương hướng phát triển cho đội ngũ nhân sự. Có như vậy mới đảm bảo được hiệu suất tối ưu trong hoạt động của doanh nghiệp.

Xây dựng, cân bằng nguồn lực

Trách nhiệm quan trọng của giám đốc điều hành là xây dựng, cân bằng nguồn lực và tài chính. Trước các vấn đề về ngân sách, nguồn nhân lực thay đổi liên tục theo từng hoàn cảnh và môi trường kinh doanh, các CEO cần nắm bắt, thấu rõ mọi chiến lược mình đã đặt ra, hiểu sâu các khía cạnh liên quan của doanh nghiệp để gánh vác được trọng trách này.

Năng lực cần có của Giám đốc điều hành

Học vấn, chuyên môn

Không bắt buộc phải có bằng cấp để trở thành CEO. Trong nhiều trường hợp, kinh nghiệm và thành tựu trong lĩnh vực kinh doanh có thể quan trọng hơn so với bằng cấp.

Tuy nhiên, việc có bằng cấp đại học hoặc sau đại học trong các chuyên ngành liên quan đến kinh doanh, như quản trị kinh doanh, tài chính, kế toán, hoặc tiếp thị, có thể giúp xây dựng kiến thức và kỹ năng cần thiết để đạt được vị trí CEO. Ngoài ra, một số công ty có thể yêu cầu vị trí CEO có bằng cấp cao hơn để đáp ứng các yêu cầu của doanh nghiệp.

Quan trọng là CEO phải có kinh nghiệm và thành tựu, cũng như các kỹ năng lãnh đạo, quản lý, phân tích và giải quyết vấn đề. Việc học hỏi và phát triển các kỹ năng này thông qua các khóa đào tạo, chứng chỉ và trải nghiệm thực tế cũng là rất quan trọng để trở thành một CEO thành công.

Đồng thời, khi sự bùng nổ về công nghệ làm thay đổi bản chất của lao động như hiện nay, thì một nhà lãnh đạo không chỉ là một nhà quản trị, mà phải là một chuyên gia có khả năng làm việc với một lượng lớn dữ liệu và có khả năng phân tích chúng. Do đó, trình độ học vấn, chuyên môn giờ đây phải được thể hiện ở nhiều khía cạnh, trong đó có sự bắt kịp xu hướng về công nghệ. 

Kỹ năng của Giám đốc điều hành

Phẩm chất đạo đức của một giám đốc điều hành có thể có tác động đáng kể đến sự thành công và danh tiếng của một tổ chức. Do đó, một CEO cần sở hữu những phẩm chất sau đây:

• Tính kiên định: Một giám đốc điều hành thực thụ phải có can đảm để đưa ra những quyết định khó khăn cùng một lập trường vững chắc, dám đứng lên bảo vệ cho những gì đúng. Trên thực tế khi làm việc, CEO sẽ gặp phải nhiều quan điểm trái chiều, do đó tính kiên định sẽ giúp xây dựng văn hóa tổ chức tích cực, tạo sự tin tưởng và niềm tin cho các bên liên quan của tổ chức.

• Sự chính trực: CEO chính là tấm gương phản chiếu đạo đức của người lãnh đạo. Do đó, giám đốc điều hành cần kiên định, công – tư phân minh với tất cả nhân viên, minh bạch trong tất cả các quyết định đưa ra.

• Kỹ năng giao tiếp: Kỹ năng giao tiếp thể hiện qua ngôn từ ngắn gọn, dễ hiểu, giúp nhân viên nắm rõ những nhiệm vụ mà mình phải làm. Đồng thời, các CEO cũng cần lắng nghe, chia sẻ và thấu hiểu những ý kiến mà cấp dưới đề xuất hay thảo luận.

• Kỹ năng lãnh đạo: Kỹ năng lãnh đạo sẽ giúp CEO biết cách làm thế nào để giải quyết vấn đề, biết cách trao quyền và trách nhiệm cho cấp dưới sao cho hiệu quả. Đồng thời tạo mối quan hệ bền chặt với nhân viên cấp dưới, thúc đẩy tinh thần tự giác, tạo động lực cho họ hoàn thành công việc hiệu quả.

• Các kỹ năng bổ trợ khác:

  • Kỹ năng quản trị

  • Kỹ năng lập kế hoạch

  • Kỹ năng ra quyết định

  • Kỹ năng đàm phán

  • Kỹ năng quản lý thời gian

  • Kỹ năng tư duy phản biện

  • Kỹ năng quan sát

  • Kỹ năng thuyết trình

  • Kỹ năng kiểm soát cảm xúc

  • Kỹ năng giải quyết vấn đề

  • Kỹ năng lắng nghe

  • Kỹ năng tư duy sáng tạo

  • Kỹ năng lãnh đạo bản thân

Một số câu hỏi thường gặp về vị trí Giám đốc Điều hành

Giám đốc điều hành (CEO) và Giám đốc vận hành (COO) khác gì nhau?

Mỗi tổ chức có thể định nghĩa và phân công nhiệm vụ cho vị trí Giám đốc điều hành (CEO) và Giám đốc vận hành (COO) khác nhau tùy thuộc vào cấu trúc tổ chức và yêu cầu cụ thể.

Giám đốc điều hành (CEO) và Director đều có vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều hành hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, CEO có quyền lực và trách nhiệm cao hơn vì đứng đầu toàn bộ doanh nghiệp và phải đảm bảo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, trong khi Director chỉ quản lý và điều hành hoạt động của bộ phận mình trực tiếp quản lý. Cả hai đều phải đưa ra quyết định chiến lược, tài chính và nhân sự để đạt được mục tiêu và kế hoạch của doanh nghiệp hoặc bộ phận, tạo ra một môi trường làm việc tích cực và khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới.

Mọi tổ chức đều cần một nhà lãnh đạo để định hướng hoạt động và thiết lập tầm nhìn dài hạn. Vì vậy, doanh nghiệp luôn cần một giám đốc điều hành (CEO). Một CEO sở hữu các kỹ năng lãnh đạo, tư duy chiến lược và chuẩn mực trong các hành vi đạo đức có thể đưa tổ chức đi lên, có chỗ đứng và sự uy tín trên thị trường.

>> Tìm hiểu thêm các chức danh Giám đốc khác:

• Giám đốc Kinh doanh (CCO)

• Giám đốc Nhân sự (CHRO)

• Giám đốc Tài chính (CFO)

• Giám đốc Marketing (CMO)

• Giám đốc Sản xuất (CPO)

• Giám đốc Chuyển đổi số (CDO)

• Giám đốc Sáng tạo